Ιστορία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Νάουσα από το 17ο αιώνα μέχρι σήμερα
Μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα περίπου δεν υπήρχε σχολείο στη Νάουσα. Η μόρφωση ήταν προνόμιο ελάχιστων οικογενειών οι οποίες είχαν την οικονομική δυνατότητα να προσλάβουν δάσκαλο για κατ’ οίκον διδασκαλία. Αυτό το επιβεβαιώνουν οι νοταριακές πράξεις στις οποίες υπογράφουν πάντα οι ίδιοι μάρτυρες, που προφανώς ήταν οι μόνοι που γνώριζαν γραφή και ανάγνωση.
Μετά από αίτημα καθολικών και ορθόδοξων κατοίκων του χωριού, το 1675 εγκαθίστανται στη Μονή του Αγίου Αθανασίου οι τρεις πρώτοι καπουτσίνοι μοναχοί. Ο Φραγκίσκος από το Αράς, ηγούμενος της Μονής, αγοράζει επιπλέον δυο οικόπεδα γύρω από τη Μόνη. Εκεί χτίζονται τα κελιά και ένα ακόμη κτίριο το οποίο μετέπειτα λειτούργησε σαν σχολή. Σ’ αυτή δίδαξαν κατά καιρούς ονομαστοί δάσκαλοι όπως ο Λέων από την Καρβίλη, ο Λεονάρδος από το Αράς και ο Φουρσής από τη Βερόνα.
Την ίδια περίοδο, περίπου, ιδρύθηκε από Ιησουίτες μοναχούς και άλλη σχολή στη Νάουσα, η οποία στεγάστηκε στην οικία του τοπικού άρχοντα Γεράρδη, πράκτορα της Γαλλίας. Η σχολή αυτή λειτούργησε για μικρό χρονικό διάστημα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το 1694 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας ο Πιέρος Βιτζαράς, πιθανόν συγγενής του κτήτορα της καθολικής εκκλησίας του Σεν Τζώρτζη στο λιμάνι της Νάουσας και κατά πάσα πιθανότητα απόφοιτος της σχολής του Αγίου Αθανασίου. Στην ίδια σχολή φοίτησε γύρω στο 1735 και ο Αθανάσιος Τούλιος, γνωστός σήμερα ως Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος. Η σχολή του Αγίου Αθανασίου θα λειτουργήσει μέχρι το 1828.
Από το 1828 μέχρι το 1831, η σχολή λειτουργεί ως οικοτροφείο υπό την εποπτεία της Μονής Λογκοβάρδας και με σχολάρχη τον Διονύσιο Επιφανειάδη, γνωστό λόγιο της εποχής, τον οποίο εγκωμιάζει ο Γερμανός κλασικός φιλόλογος Γουλιέλμος Τίρς (Θείρσιος) που είχε επισκεφθεί τότε την Νάουσα.
Το 1829 οι Ναουσαίοι, με επιστολή τους προς τον Ιωάννη Καποδίστρια, ζητούν την ανασύσταση της σχολής στον Άγιο Αθανάσιο. Το αίτημά τους έγινε αποδεκτό και διορίζονται ως δημοδιδάσκαλοι ο Μιχάλης Καραμάνος από τη Λέσβο (ο οποίος υπηρετεί στη Νάουσα μέχρι το 1832) και ο Ιωάννης Σκορδύλης από την Πάρο. Τη περίοδο αυτή εισάγεται και στην Ελλάδα το αλληλοδιδακτικό σύστημα από τον Γεώργιο Κλεόβουλο, ο οποίος δίδαξε στη Σύρο και στην Πάρο.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα οι πηγές είναι πενιχρές. Η πρώτη μαρτυρία που γνωρίζουμε είναι ότι το 1840 ιδρύεται τετραθέσιο Δημοτικό Σχολείο στη Νάουσα. Η δεύτερη μαρτυρία προέρχεται από το βιβλίο του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή «Ελληνικά» στο οποίο αναφέρεται ότι λειτουργεί στη Νάουσα Δημοτικό Σχολείο Β’ τάξεως (απλό δημοτικό σχολείο). Γνωστός δάσκαλος την περίοδο αυτή είναι ο ιερέας Γεώργιος Καρτάλης, ο οποίος συνεχίζει να διδάσκει και κατά τη βασιλεία του Γεωργίου Α΄ (1863-1912).
Το 1901 χτίζονται σε όλη τη χώρα δημοτικά σχολεία με δαπάνη του Ανδρέα Συγγρού, μεταξύ των οποίων και το Δημοτικό Σχολείο της Νάουσας. Κατασκευάζονται δύο κτήρια: το ένα δίπλα στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου και το άλλο δίπλα στον ιερό ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Το 1911 συστήνεται το πρώτο σχολείο θηλέων στο οποίο φοιτούν 35 μαθήτριες με πρώτη δασκάλα την Κυριακή Πολέμη. Ταυτόχρονα στο Δημοτικό Σχολείο αρρένων φοιτούν 70 μαθητές με δάσκαλο τον Ιωάννη Μπήτα.
Το Δημοτικό Σχολείο Νάουσας Πάρου λειτουργεί στο κτήριο Συγγρού μέχρι το σχολικό έτος 2008-2009. Την 1η Σεπτεμβρίου 2019 μεταστεγάζεται στο σημερινό διδακτήριο και το κτήριο Συγγρού παραχωρείται στο Νηπιαγωγείο Νάουσας.
Το νέο διδακτήριο, με εμβαδόν κτιρίου 2.125,17 τ.μ., είναι κτισμένο στην τοποθεσία Ξηροπόταμος, σε οικόπεδο εμβαδού 6.356,32 τ.μ.
Το κτήριο, που σχηματίζει Π, έχει αίθουσες διδασκαλίας στο ισόγειο και στον όροφο. Διαθέτει, ακόμη, αίθουσα Βιβλιοθήκης, Μουσικής, Εικαστικών, Πληροφορικής, Εκδηλώσεων, γραφείο εκπαιδευτικών, γραφείο διεύθυνσης και άλλους βοηθητικούς χώρους. Οι αίθουσες διδασκαλίας βλέπουν προς την αυλή, όπου υπάρχει ανοικτό θέατρο και γήπεδο μπάσκετ και βόλεϊ.
Η αυλή έχει τρεις εισόδους, τη νότια (κεντρική είσοδος), τη βόρεια (είσοδος ποταμού) και την ανατολική. Δεξιά και αριστερά της βόρειας εισόδου υπάρχουν δύο παρτέρια με αρωματικά φυτά και βουκαμβίλιες.
Στην πίσω πλευρά του κτηρίου βρίσκονται χώροι πρασίνου με αειθαλή και φυλλοβόλα δέντρα, θάμνους και αρωματικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας.
